Het Marskramerpad – LAW3 – Wandelen van Duitsland tot aan de kust van NL

Het Marskramerpad is een lange afstandswandeling die heel Nederland doorkruist. Gebaseerd op de vroegere marskramers die langs de handelssteden van Nederland liepen om hun koopwaar aan de man te brengen. Je doet dus een heel aantal Nederlandse steden aan maar loopt daartussen natuurlijk in het mooie Nederlandse landschap.

De LAW3 – Het Marskramerpad wandelen

Ik vind het leuk om routes te lopen die een bepaald thema belichten. Zo ook het Marskramerpad, dwars door Nederland loop je de meest leuke route, zoals de marskramer lang geleden ook liep.

Achtergrond Marskramerpad.

Het Marskramerpad laat zien welke route de marskramers vroeger aflegden, welke steden zij aan deden en waar zij hun koopwaar verkochten.

Start- & Eindpunt van het Marskramerpad

De route begint in Duitsland, Bad Bentheim, en brengt je tijdens de eerste etappe alweer terug in Nederland. Het eindpunt van het Marskramerpad is op het strand bij Scheveningen, exact voor het Kurhaus.

Hoeveel kilometer is het Marskramerpad?

In totaal is de route maar liefst 372 km lang en brengt je van de een naar de andere kant van Nederland in 20 etappes van 15 tot 25 km per keer. Het eindpunt van het Marskramperpad is het Kurhaus in Den Haag.

Vorig jaar (nov 2020) begon ik deze route met een collega die ook graag wandelt en sinds jaar en dag de vierdaagse van Nijmegen loopt. Doordat we tijdens de corona niet Duitsland in mochten begonnen we deze route in Oldenzaal. Aangezien we lekker doorstapten en ook zin hadden om kilometers te maken hebben wij de eerste dagen 2 etappes gedaan.

Wandelen van Duitsland tot aan de kust van NL

Er zijn natuurlijk meerdere manieren om te ontspannen en om een wandeling te doen. Soms loop ik 10 km en doe ik er de hele middag over en soms vind ik het heel fijn om even flink door te stappen. Vooral als jij aan het trainen bent voor een vierdaagse…of het wandelen van de Camino Frances.. dan is het goed om ook eens wat langere afstanden te gaan wandelen. En dus 2 etappes van een LAW in 1 dag te lopen.

Ik kan dit zeker aanraden als je je lichaam wil laten wennen aan langere afstanden. Wij deden een dag etappe ongeveer zonder pauze en bij de overgang namen we een fijne pauze om wat te eten. Wij begonnen op de eerste 2 dagen rond 8 uur in de ochtend en hadden dus een mooie lange dag voor de boeg.

LAW 3 Het Marskramerpad

Etappe 2 & 3 – Marskramerpad 34.2 km

• Etappe 2 zou je normaal van Oldenzaal station naar Borne – 16,8 km en etappe 3 van Borne naar Delden – 17,4 km

Deze etappe van het Marskramerpad start nabij het station van Oldenzaal en laat je door het leuke centrum van deze stad lopen. Als snel liepen we daarna richting het recreatiegebied Hulsbeek waar je een mooie route langs het water en door het bos maakt in de richting van Deurningen.

Via wat mooie paden door de weilanden kom je uit bij Borne. Hier is het eindpunt van etappe 2 van het Marskramerpad maar zoals ik aangaf, wij liepen door. We hadden heerlijk de pas erin en na een heel klein regenbuitje werd het weer droog. We hebben die dag geluk met het weer gehad!

Borne loop je zijlings langs, door de weilanden en over mooie zandpaden. Na een aantal mooie bospaden wandel je 17 km door naar Delden. Hier konden wij de bus pakken terug naar huis.

Net voor Delden kom je bij een plekje waar je koffie kan halen. Super leuke plek waar ik eerder was tijdens de route Umfassungsweg. Toen we hier wegliepen leidde ik ons verkeerd omdat ik hoopte dat we door het stukje natuurgebied gingen waar de Umfassungsweg door gaat. Helaas, je gaat hier een andere kant op 🙂

Deze 2 etappes bracht voor ons de teller op 34 km.
Een fijne start voor deze route en een week later liepen we de volgende twee etappes.

Het Marskramerpad – LAW3
Wandelen van Duitsland tot aan de kust van NL

Etappe 4 & 5 –  Marskramerpad 31.1 km

• Etappe 4 zou je van Delden naar Rijssen brengen in 20,9 km en etappe 5 van Rijssen naar Holten 12,2 km.

Daar waar we geëindigd waren de vorige keer zijn we weer gestart. De bushalte net buiten Delden waar we onze route weer oppakten, aan de overzijde liepen we zo het platteland van Twente weer in. We kwamen deze route ook weer over mooie wegen/paden tussen de weilanden door en naarmate we verder op deze route kwamen en dichterbij Rijssen werd het mooier vond ik. Net voor Rijssen pak je een stukje waterrijk gebied en mag je zelfs nog even met een pondje het water over. Je moet er wel zelf voor werken!!

Hier namen we even weer een pauze en vervolgden we onze route. We liepen onder Rijssen door (zijde Nijverdal) en kwamen in een mooi stukje natuurgebied te lopen. Hierna via een bosrijke route liepen we richting Holten. Ik vond deze twee etappes echt erg leuk en zeer veelzijdig!

Ook deze twee etappes gaven ons zo’n 33 km, een heerlijke afstand voor een dag wandelen!

Het Marskramerpad – LAW3

Etappe 6 Holten – Lettele 17.1 km

Deze etappe liep ik met mijn moeder op een koude dag begin april 2021 die aangekondigd was als zonnige dag. Ik moet ook eerlijk zeggen dat we om de paar kilometer ook een heerlijk zonnetje hadden waardoor we ons weer goed konden opwarmen. Daardoor was het toch een heerlijke wandeling! We begonnen in het mooie Holten via de Motieweg om daar het bos in te verdwijnen.

Heuvel op en heuvel af… heerlijk wandelen!

Ook interessant is dat je een heel stuk meeloopt op het Wereldtijdpad. Je kunt veel over de geschiedenis lezen, over wat er in het jaar gebeurde op verschillende plekken in de wereld van het desbetreffende paaltje, bijv 1886… etc. Ik heb nu ook gelijk bedacht natuurlijk dat ik het wereldtijpad eens ga lopen!

Lees meer over dit interessante pad

Daarna kwamen we op de provinciale weg te lopen met zo nu en dan een stukje bos of rij bomen waardoor we uit de wind liepen 🙂 Na een paar kilometer kwamen we uit bij Okkenbroek.

Aan het eind van deze etappe verdwenen we ook weer een bos in net voor Lettele. Hier lazen we een mooie uitleg over de Handelsweg die langer is dan het Marskramerpad dat wij lopen. Het is een onderdeel van de Handelsweg die bestaat uit het Marskramerpad en de Töddenweg. De Töddenweg is van Osnabruck naar Bad Bentheim, het startpunt van het Marskramerpad.

De Töddenweg is 110 km lang Duitsland in en dus is de route nog uit te breiden voor de liefhebbers! Maar voor de echt die hards…die moeten even zoeken op Wandelroute E11 Die maar liefst 2560 km lang is en je tot in Litouwen zal leiden.

Etappe 7 Lettele – Deventer station 19.2 km

Met twee collega’s waar ik mee naar India (Rickshaw Challenge) zou gaan afgelopen jaar…maar wat dit jaar hoogstwaarschijnlijk ook niet door gaat heb ik deze mooie etappe halverwege april 2021 gelopen. We hadden er super weer bij en liepen grotendeels door mooi bosgebied. We hebben maar een paar asfaltwegen gehad en zelfs die waren heel fijn zo langs het water.

Ik vond etappe 7 van het Marskramerpad zeker een hele fijne etappe om te lopen.

Kijk ook eens naar de gave wandelingen in Cappadocië – Turkije

We hebben onderweg een aantal fijne bankjes gehad waar we genoten van een pauze in de zon met wat lekkers!! Bijv net voor Kanaaldijk West (eerste foto) hebben we heerlijk op een bankje gezeten en ook in het bosgebied bij Kranenkamp vonden we een heerlijk uit de wind en in de zon. Ik denk dat we zo ongeveer om de 5 a 7 km even gezeten hebben. Als laatste stop hebben we nog een lekkere coffee to go kunnen kopen bij een snackbar in Diepenveen en toen de laatste km’s Deventer in.

We kwamen in Deventer nog langs het iconische Jb Bussink’s Deventer Koek pand.

Hierna kwamen we door het mooie Rijsterborgherpark wat naast het station van Deventer ligt. Dit park is erg mooi aangelegd vind ik. Het heeft een mooi heuvelachtige indeling waardoor je niet iedereen in het park ten alle tijde ziet en dus een soort van alleen zijn in de natuur ervaring kan beleven midden in de stad.

Het park was mij nooit zo opgevallen…

De treurwilgen zo boven het water aan het rand van het Rijsterborgherpark geven het geheel een geweldig beeld toch? En dat is ook weer het mooie van wandelen (of fietsen). Je komt net in andere straatjes / hoekjes van een stad die je deels al kent.

Het LAW Marskramerpad
Bad Bentheim tot aan de Nederlandse kust bij Scheveningen

Etappe 8 Deventer Station – Klarenbeek Station 17.4 km

Op een fijne zonnige dag in april 2021 liep ik van Deventer naar Klarenbeek. De route brengt je eerst dwars door de oude binnenstad waar je even nog wat inkopen kan doen.. Ik kocht nog een lekkere kokosmacron en een oat bar. Hierna ging ik de stad door en uiteindelijk met de brug de IJssel over. Als je de tijd hebt en je kent Deventer niet dan zou je even wat tijd in deze mooie stad moeten doorbrengen, ik ben fan van de stad!!

Normaliter zou je dat met het pondje kunnen doen en dan kom je op een punt waar je een geweldig zicht terug Deventer krijgt. Ivm corona ben ik via de brug gelopen waar de route ook langs komt, hierna verdween ik over de provinciale weg het landschap in op weg naar Wilp.

Na Wilp kwam over een dijk te lopen in het groene landschap. Het is hier weer heel anders dan in het gebied voor Deventer, je loopt hier echt in de uiterwaarden nog van de IJssel. Dit geeft weer een heel ander landschapsbeeld.

Heerlijke bospaden brachten mij in de richting van Voorst. Ik heb echt genoten van het landschap en het park van het Landgoed Beekzicht waar ik uiteindelijk doorheen liep.

Na nog een paar lange provinciale wegen kwam ik na een stuk bos uit bij het station Klarenbeek. Ik heb hier wel zelf het station opgezocht. Ik had namelijk het idee dat ik verder liep en geen bordje vond wat mij naar het station wees. Toen ik de volgende dag hier weer startte zag ik wel de bordjes vanaf het station naar de route wijzen. Dus hier moet je even google maps in de gaten houden voor de juiste afslag in het bos naar het kabouterbos wat uiteindelijk uitkomt bij de achterkant van het station van Klarenbeek.

Als je deze etappe gaat lopen zonder boekje in de hand, waar je denk ik goed in kan lezen hoe je moet wandelen dan ben je zeker een volle batterij van je telefoon nodig. Er ontbraken namelijk heel veel bordjes na Wilp tot net voor Voorst. Ik zeg heel veel….maar ik heb volgens mij gewoon geen bebording gezien op het hele stuk. Op de site wandelnet is de gpx te gebruiken om te zien waar je bent en dus op die manier de route te volgen.

Al zo’n 100 km aan het wandelen op het Marskramerpad

Etappe 9 Klarenbeek Station – Hoenderloo 20 km

Dus de volgende dag ging ik terug met de trein naar Klarenbeek en daar liep ik zo het bos weer in om het Marskramerpad weer op te pakken.  Ik kwam na een half uurtje langs een mooie beek te lopen. Heel ondiep en zo helder dat je de bodem zag en alles wat er in dreef aan groen goed kon bekijken. Het was een fijne zonnige dag dus dat zag er super uit!

Na een stuk door het boerenlandschap te hebben gewandeld en zijdelings door het dorp Beekbergen kwam ik in het laatste stuk van deze dag in het heuvelachtige bos van de Veluwe te wandelen. Echt hele mooie paden door de bossen. Het is dan gelijk windstil en met een zonnetje erbij was het alsof de zomer aanbrak! Wat fijn zeg!

Uiteindelijk kwam ik uit bij de Hoenderloo Groep. Dit is een naam die ik ken uit de tijd dat ik bij de parketpolitie (2007-2009) werkte en vele van de minderjarige jongens die bij de rechter commissaris voorgeleid waren en moesten blijven daarheen vervoerd werden. Voorheen had ik er geen beeld bij. Nu zag ik ook dat de locatie bijna leeg stond en verhuurd werd aan particulieren om tijdelijk te wonen.

Ik zat daar heerlijk op een bankje met een tekst waar ik geen foto van maakte en nu online niet kan vinden. Maar iets in de trant van Van de mannen voor de jongens.

Kort hierna liep ik langs de mooie witte Heldringkerk op de heuvel het dorp in en kwam ik bij mijn eindpunt van deze dag.

Etappe 10 Hoenderloo – Kootwijk 17.4 km

Op 1 mei 2021 ook van Hoenderloo door naar Kootwijk met vriendin Anto! Gezellig bijkletsen, we hadden elkaar al wel een jaar niet gezien denk ik. Ik liep met Anto ook in Luxemburg de Lee Trail een paar jaar terug.

Nu spraken we af om elkaar te treffen in Kootwijk waar een van ons de auto parkeerde en dan met de andere auto terug naar Hoenderloo om etappe 10 van het Marskramerpad te starten. Dit is de manier om een route als deze toch te doen in losse etappes. Niet overal kan ik met de trein komen en dus is zo nu en dan niet alleen wandelen de oplossing 🙂

Na de restaurantjes schuin tegenover de ingang van het NP De Hoge Veluwe gingen we rechtsaf om gelijk daarna het bos in te gaan. Heerlijke paden en een goed aangegeven route liet ons fijn bijkletsen en ondertussen genieten van alle geluiden om ons heen.

Na een tijd door het bos komen we in het gebied te lopen van Kootwijkerzand.  Wat een mooie verandering ineens, glooiende zandheuvels omgeven door het bos. Een soort van klein woestijn gebiedje. Het pad brengt ons precies over de zandvlakte waarna we een korte pauze nemen. Als we weer verder wandelen op het Marskramerpad komen we over een vlakte te lopen met uitzicht op Radio Kootwijk. In de verte zien we het monumentale zendstation van Radio Kootwijk aan de horizon prijken.

Als we later al een heel tijd weer door bos en over zandverstuivingen lopen kom ik er pas achter dat we niet bij Radio Kootwijk komen. Ergens dacht ik dat de wandeling mij langs dit mooie pand zouden brengen. Nou ja, die zet ik dus weer op het lijstje. In de toekomst eens een wandeling uitzoeken die mij daar wel langs brengt!

Ik vond etappe 10 van het Marskramerpad weer super fijn en verrassend met de vele zandverstuivingen. Dit geeft zo’n wandeling weer een hele nieuwe dimensie! En … de terrassen waren open dus zaten wij even in Kootwijk na te genieten van de wandeling.

In het zonnetje met een heerlijk kopje cappuccino!

Wil jij wat langer in deze omgeving verblijven? Lees eens over een wandelvakantie vanuit Landgoed Zwaluwenburg bij ’t Harde

LAW 3 – Het Marskramerpad
E11 – Scheveningen – Polen/Litouwen

Etappe 12 Veenhuizerveld – Terschuur 13.6 km

Voor het eerst liep ik eens met mijn broer (eind mei ’21). Hij heeft ook het wandelen een beetje aangenomen om zo actief te zijn en tot rust te komen tegelijkertijd. Hoe fijn! Dus ook hier waar ik geen stations had om makkelijk bij de start- of eindpunten te komen had ik een maatje om mee te lopen.

Het begin heb ik weinig foto’s gemaakt en veelal gepraat met mijn broer. We liepen veelal nog over asfalt en toen we op een gegeven moment om ons heen gingen kijken liepen we door een soort heide gebied, de Appelse Heide. Hierna hielden de mooie rood/witte borden even op. Een aantal vrouwen kwamen er ook niet uit en liepen ons al tegemoet. Zij waren ook de weg kwijt en hadden een afslag gemist.

Hen uitleg gegeven over hoe je de route van wandelnet.nl kunt openen. Ik doe dat nl met de Alpe Adria Trail app, deze kan de gpx bestanden openen en zodoende kan ik de route op een aantal plekken waar de vlaggetjes missen toch volgen.

Kort hierna hielden we onze eerste pauze. Helaas zaten we in de schaduw en toen we verder liepen warmden we ons heerlijk op in een super leuk natuur gebiedje. Ondiep water aan weerszijden wat vol met kikkers zat die voluit van zich lieten horen. Heerlijk!! Het was ongeveer 13 uur en de dag begon lekker op te warmen.

Familielandgoed Appel

We liepen op landgoed Appel. Even later liepen we door het buurtschap Appel. Wat een super leuk gebied, geweldig mooie huizen en alles super netjes onderhouden. Het was iets uitgestrekter dan we dachten en het buurtschap werd een klein dorp. Een paar heerlijke wegen liepen we daar. Wel op asfalt maar toch echt een mooi stukje uit deze wandeling.

Na een ruime 3 uur wandelen kwamen we langs het water en de mooie brug bij het beeld met de tekst De Voerman Leidt Zijn Paard Ter Schuur.

Etappe 13 Terschuur – Amersfoort 23.1 km

Om deze etappe te doen heb ik samen met mijn collega, waar ik ook de eerste etappes mee liep, een overnachting in Amersfoort geboekt. Dus lekker 2 dagen wandelen achtereen eind nov 2020. We parkeerden onze auto in Terschuur en wandelden weg. Net op pad mistten we al een bordje omdat deze in een bocht aan een lage paal zit. Je loopt hier op een verhoogde weg en mag over een hek klimmen om van de verhoging af te gaan. Erg leuk bedacht maar moeilijk te zien. Als je de kaart erbij hebt van wandelnet dan kan je niet misgaan 🙂

Al pratende loop je makkelijk en vliegen de km’s onder je voeten door. Op een gegeven moment (dichtbij Achterveld) kwamen we een aantal erg leuke en kleurrijke kustvoorwerpen tegen. Super leuk gedaan!

Net voor Amersfoort in een bosje met veel kabouters🙂
hebben we even een fijne pauze gehouden, even zitten en wat eten.

Om toch op tijd in Amersfoort te zijn en nog even de stad te bekijken liepen we mooi door.

Het was een zaterdag en dus konden we nog even wat lekkere nootjes op de markt halen 🙂 En een heerlijke zoete kokosmakron! We hebben onze auto gelijk opgehaald die middag. Met de bus terug naar Terschuur en de auto geparkeerd bij het Fletcher hotel en daar in de avond op de hotelkamer gegeten met eten wat we afhaalden bij een lokaal restaurant #corona

Het Marskramerspad brengt je door Amersfoort

Etappe 14 Amersfoort – Maartensdijk 17.8 km

De volgende dag liepen we naar het station van Amersfoort om de route weer op te pakken. We liepen daarna snel de stad uit om in Soestduin de natuur in te duiken. Het zonnetje scheen en het was heerlijk wandelweer!!

Ik vond het zeer verrassend om hier echt in een soort duinlandschap te komen te wandelen. We dachten hier recht over te steken…maar raakte daardoor bijna de route kwijt, lang leve een app met GPS en de route erin opgenomen!

Ik gebruikte daarvoor trouwens de Alpe Adria Trail app die ik eerder dat jaar liep. Als ik via wandelnet de route download dan opent hij hem daarin. Ideaal!

Daarna kwamen we op een mooi plekje uit waar ik natuurlijk wel even de hoofdstand kon doen 🙂 We hebben heerlijk afwisselend gebied gehad deze dag, van duinen tot aan bos. Wat wil je nog meer in NL?

En toen waren we ook al snel bij ons eindpunt. Bij Lage Vuursche – Maartensdijk waar we de bus pakten om via Utrecht met de trein terug naar Amersfoort te gaan. Hier liepen we naar het Fletcher hotel om in onze auto te stappen en met een super voldaan gevoel terug te rijden naar het Twentse!

Het is wat geregel, het heen en weer rijden en het gebruik van het openbaar vervoer. Maar je moet er wat voor over hebben…maar dan loop je wel 2 heerlijke etappes van het Marskramerpad in een stukje van Nederland waar je anders nooit zou komen!

Super leuk!

Tips voor het wandelen

Wat neem je mee op een dagwandeling?

Wat neem je mee op een meerdaagse wandeling?

Loop jij met wandelstokken?

Wandelen van Duitsland tot aan de kust van NL

Heb jij dit pad ook gelopen?
Of net als ik een deel?

Uiteraard hoop ik in de toekomst de resterende etappes ook te gaan wandelen! De etappes die ik nu gedaan hebben smaken zeker naar meer van dit interessante Marskramerpad! De zomer van 2021 ligt nog helemaal voor mij dus ik ga er vanuit dat ik eind dit aar deze blog af heb kunnen maken!

Bewaar deze wandeling door hem te pinnen of te delen

Zoek je meer wandelinspiratie?

Mijn mooiste wandelingen in Overijssel

8 dgn op de Alpe Adria Trail – Oostenrijk

Wandelen bij Strafkolonie Ommerschans

Nederlands Kustpad 2 – LAW5

Tips voor Vrouwen – Veilig wandelen als vrouw alleen

Ben je geïnteresseerd in het wandelen van een pelgrimstocht maar wil je niet alleen?

Pelgrimstocht naar Santiago de Compostela – Spanje – Alleen wandelen maar toch samen!

Ik hoop dat jij net zo geniet van deze mooie wereld dan ik!