Ervaar de Kalahari samen met de San – Namibië en Botswana

Jacomijn | 4 maart 2022 | Afrika, Botswana, Namibie | 6 reacties

Op je rondreis door Namibië of Botswana kom je gegarandeerd in aanraking met de lokale stam San, vroeger ook de bosjesmannen genoemd. Dit is geen benaming meer die in deze tijd nog wenselijk is heb ik begrepen al hoor je de term Bushmen nog veel in Namibië en Botswana. Ervaar de Kalahari samen met de San! Op mijn lange rondreis deed ik tweemaal een wandeling met de San en verbleef ik bij het Living Museum van de Ju/’Hoansi stam.

De lokale stam San moet je leren kennen maar ook de woestijn Kalahari is een plek die je ook echt moet gaan ervaren.

Ervaar de Kalahari samen met de San - Namibië en Botswana

Als je niet veel tijd hebt tijdens je rondreis is een ochtend- of avondwandeling natuurlijk makkelijk te boeken bij een van de vele lodges waar je verblijft. Op veel plekken worden deze wandelingen dagelijks aangeboden en ervaar je de Kalahari samen met de San voor een paar uurtjes.

Wist jij dat de Kalahari halfwoestijn is? Er valt namelijk aanzienlijk meer regen in de Kalahari dan in een echte woestijn. Dat geeft dan ook net dat extra tintje aan deze ‘woestijn’.

Toen ik de Kalahari in reed tijdens mijn eerste dagen in Namibië verbleef ik bij Bagatelle Kalahari Game Ranch op de Campsite. Dit is bij Mariental en ik was onderweg naar de kokerbomen bij Keetmanshoop. Ik reed vanuit Windhoek zo’n 260 km naar beneden en leerde onderweg de 4WD een beetje kennen.

Met deze zonsondergang startte mijn 72 dgn rondreis door Namibië

Inhoud verberg

Ochtendwandeling met de San bij Bagatelle – Namibië

Avondwandeling met de San bij Tautona Lodge – Botswana

Twee nachten bij de San in het Living Museum Ju/’Hoansi nabij Grootfontein

Ochtendwandeling met de San bij Bagatelle – Namibië

Het was mijn eerste nacht kamperen en ik had die avond lekker mijn eten klaar gemaakt en genoten van de ondergaande zon. Ik was best vroeg wakker en met mijn kopje koffie liep ik wat om de campsite. Er kropen meerdere miljoenpoten langs en in de omgeving. Ik schrok er eerst wel even van want even dacht ik dat er een slang voorbij kroop. De miljoenpoten zijn best groot en gaan ook nog wel best snel voorbij.

Ken jij het verschil tussen een miljoenpoot en een duizendpoot? De miljoenpoot heeft een rond lichaam in tegenstelling tot het platte lichaam van een duizendpoot maar ook de hoeveelheid pootjes verschilt uiteraard. De miljoenpoot heeft per segment twee paar pootjes en de duizendpoot maar 1. Deze twee verschillen maken het makkelijk ze te herkennen.

Ik had een ochtendwandeling met de San besproken voor het ontbijt bij de logde. Na mijn kopje koffie kleedde ik me aan en liep de kilometer over de ranch naar de logde. Onderweg heb je kans dat je wat struisvogels tegen komt. Daar had ik de dag ervoor wel een stuk voor om gelopen, het is nl een mannetje met wat vrouwtjes en het mannetje keek wat argwanend mijn kant op. Toen hij ook nog langzaam mijn kant op kwam liet ik hem heel duidelijk zien dat ik niets in zijn richting van plan was. Het lukte en langzaam boog de grote struisvogel weer af en ging terug naar zijn ‘vrouwtjes’.

Ervaar de Kalahari samen met de San – Namibië

Er was nog een vrouw die de wandeling met de San had besproken en kort daarna werden we opgehaald door een man die ik herkende. Gister had ik hem hier in de lodge zien werken en nu had hij zijn traditionele kledij aan gedaan en nam ons mee de Kalahari in. Toen we een stukje op weg waren kwam er nog jongeman bij, hij had zich verslapen en bood in de lokale kliktaal zijn excuses aan. Dit werd vertaald door de eerste man die goed Engels kon.

Je kent vast het geluid van de kliktalen. Super herkenbaar en uniek voor deze kant van de wereld. De kliktaal in Namibië heet Koisan en heeft soms maar liefst 7 verschillende kliks. Tijdens deze wandelingen hebben ze mij geprobeerd om een klik in een woord te laten klinken. Grote hilariteit natuurlijk want wat bij hun als zo gewoon gedaan wordt lukt mij echt niet.

Mijn tong werkt niet mee, mijn stem stokt en ik loop vast in de beweging. Super apart om te ervaren. Het ziet er zo simpel uit maar het lukt gewoon niet met een westerse mond en taal achtergrond

Ik verbleef bij Bagatelle Lodge Game Ranch op de Campsite
Boek ook je wandeling met de San

Avondwandeling met de San bij Tautona Lodge – Botswana

Nadat ik een flink aantal dagen in Namibië was geweest (40 dagen) ging ik de grens over naar Botswana. Mijn eerste stop was Ghanzi. Ik verbleef er in een kamer van Tautona Lodge en besprak er die avond een avondwandeling met de San. Ook liep ik die middag in de Kalahari, ik wilde de woestijn ervaren. Ik hou van de leegheid waarin je uiteindelijk zoveel ziet… Wat is dan leeg he? Elke woestijn die ik tot nu toe bezocht heb verveel ik me geen moment omdat je zoveel te zien krijgt.

Die avond namen een man en vrouw mij mee op pad. Ze vertelden me over hun leven, wat niet meer hun leven is. Maar waar ze toch met weemoed aan terug denken en dat als het zou kunnen en mogen ze toch zo graag weer terug zouden gaan naar hoe het vroeger was. Rondlopend door de schaarste van deze woestijn komen zij van alles tegen wat ze kunnen eten. Van bladeren, wortels naar besjes en takken. De vrouw was op een gegeven moment afgedwaald en kwam al etend terug, ze liet me zien wat ze had gevonden. Als een schat toonde ze de lekkernijen aan mij.

Ervaar de Kalahari samen met de San – Botswana

Toen het iets frisser werd lieten ze me zien hoe ze een vuurtje maken. Met twee stokken van verschillende soorten hout en wat gruis van een andere tak hebben ze er in een mum van tijd een smeulend bergje er liggen. Dit bouwen ze snel om met super droge dunne takjes en al blazend krijgen ze er zo de fik erin. Hoe leuk om te zien. Ook de samenwerking tussen hen is leuk. Dat wat niet helemaal goed gedaan wordt door de een wordt snel hersteld door de ander.

Ik verbleef 2 nachten in een huisje bij Tautona Lodge

Twee nachten bij de San in het Living Museum Ju/’Hoansi nabij Grootfontein

Ik meldde mij netjes bij het verzamelpunt net buiten het dorp van de Ju/’Hoansi. Het duurde niet lang of ik werd verwelkomt door een jonge man. Hij stelde zich voor als Elias en hij zou de komende dagen mijn verblijf en bezoek aan hun museum leiden. We reden een stukje terug, weg van het dorp, en daar vond ik het oude dorp. Daarbij was een campsite gemaakt en ze hadden er een wc en douche hok gemaakt. Water was er niet maar dat zou gebracht worden. Als ik wilde douchen was dat geen enkel probleem dan zou iemand een paar liter water komen brengen. Dat werd in een zak opgehangen waaruit een slang kwam waar weer een douchekop zat zodat ik er onder kon staan.

Mijn kampeerplek bij de Ju/’Hoansi – Namibië

Ik kreeg een programma voorgeschoteld waar ik aan deel kon nemen. Omdat het rustig was werd er pas wat uitgevoerd of gedaan als ik dat boekte. Er was 1 andere familie en zij hadden voor die avond de dansavond besteld. Daar heb ik mij dan ook maar gelijk voor opgegeven. En voor de volgende dagen schreef ik me ook in voor verschillende workshops en wandelingen.

Ook nam ik weer deel aan een ochtendwandeling. Hier lieten ze mij ook zien hoe ze water bewaarden in een struisvogelei in de grond maar ook hoe ze water uit een boom haalden. Verschillende wortels werden op gegraven en rauw gegeten maar ook een aantal werden bewaard om later op een vuurtje te doen en daarna op te eten. En als laatste werd mij getoond hoe ze wild gingen vangen, ze slopen heel langzaam in de richting van waar het dier zou zitten en dan schoten ze met een pijl en boog het dier neer. Aan de pijl zat natuurlijk gif wat ze ook uit de natuur haalden.

Een nieuwe boog werd later gemaakt voor mij en daarmee deden we nog kort even een wedstrijdje. En dan word je ook nog fanatiek natuurlijk, de San werd zo fanatiek dat zijn boog brak omdat hij hem zo ver spande. Wat een lol hebben we daarom gehad. Om die reden had ik natuurlijk gewonnen want mijn nieuwe boog was nog goed. Het was echt erg leuk en ook heel gezellig met de hele groep.

Ik vond het super leerzaam en heb er van genoten dat je iets meer contact hebt met de mensen. Je ziet ze een paar dagen achter elkaar en hebt dus de tijd om ook die vraag te stellen die je de eerste keer niet bedenkt. Ik heb daar vaker last van zeg maar… dat ik na een een eerste contact allemaal nieuwe vragen heb om de verdieping in te gaan. Als je dan wat langer blijft kun je ze de volgende dag of die dag erna vragen.

Hoe de San leeft in het hier & nu

Ook boekte ik een rondwandeling in hun nieuwe dorp. Er stond een school en tevens gemeenschapsgebouw wat goede gebouwen waren. De rest waren meer hutjes zoals je op onderstaande foto ziet. Mijn gids had ook echt geen behoefte aan een goed huis. Ik stelde hem voor dat ik hem daarvoor stenen zou geven…maar die zou hij niet gebruiken. Hij was tevreden met wat hij had. In de winter hield hij het warm door er platen tegen aan te zetten en in de zomer haalde hij die eraf en dan kon de wind er lekker doorheen. Hij mistte niets… Ja misschien wat meer vlees… Ze mochten namelijk niet meer jagen, daarvoor ben je een vergunning nodig en die was voor hem te duur vertelde hij.

Soms kochten ze vlees bij de blanke boer verderop, een heel aantal van hen werken daar ook zodat ze wat geld verdienen. Verder sprokkelden ze het meeste nog bij elkaar zoals ze dat al honderden jaren doen.

Ervaar de Kalahari samen met de San – Namibië

Het hele bezoek ga ik nog verder uitschrijven in een volgende blog. Als ik dat heb gedaan dan link ik die natuurlijk hier even.

Ik verbleef 2 nachten op de campsite van Ju/’Hoansi Living Museum

Ervaar de Kalahari en bezoek de verschillende San. Ik vond het super leerzaam. Om die reden ben ik ook blij dat ik meerdere plaatsen en landen heb bezocht en verschillende activiteiten met de San mee mocht kijken.

Bestel je reisgids Namibie

Sla deze post op ter inspiratie voor je volgende reis.