In mijn vorige artikelen over het achtvoudige pad van Yoga beschreef ik het eerste pad Yama en het tweede pad Niyama. Deze gingen over hoe je gedrag naar de buitenwereld en naar jezelf toe kan zijn. Nu komen we bij het pad waar de meesten van ons yoga mee zijn begonnen: Asana: de fysieke yoga houdingen.
Ik begon asana’s te beoefenen om mijn nek vrij van spanning te houden. Met name door het op mijn hoofd te gaan staan deed ik dat. Klinkt heel tegenstrijdig maar heeft mij heel goed geholpen.
Dit is het moment waar we van de meer filosofische en mentale aspecten van yoga overgaan naar de fysieke beoefening. Maar vergis je niet, ook bij Asana gaat het om veel meer dan alleen maar je lichaam in verschillende vormen brengen.
Het derde pad is Asana
Het woord Asana komt uit het Sanskriet en betekent letterlijk “zit” of “houding”. Oorspronkelijk verwees het vooral naar de zithouding voor meditatie. In de klassieke yoga teksten wordt er maar weinig gesproken over alle fysieke houdingen die wij nu kennen. Het ging er vooral om dat je een stabiele en comfortabele houding kon aannemen om lang te kunnen mediteren.
Maar waarom dan toch al die verschillende yoga poses?
De fysieke Asana-praktijk zoals wij die kennen is ontwikkeld om het lichaam sterk, soepel en gezond te houden. En een gezond lichaam helpt bij een rustige geest. En de rustige geest is essentieel voor de diepere aspecten van yoga die nog komen in de volgende paden.
Hoe pas je Asana toe in je dagelijkse leven?
Bij Asana gaat het niet alleen om wat je op je yogamat doet. Het gaat om bewustwording van je lichaam, je houding en je bewegingen gedurende de hele dag.
- Hoe zit je aan je bureau?
- Loop je rechtop of hang je in elkaar?
- Ben je bewust van spanning in je schouders of nek?
- Adem je diep of oppervlakkig?
Dit zijn allemaal aspecten van Asana die je de hele dag kunt beoefenen.
De verschillende aspecten van Asana
Sthira en Sukha: Stabiliteit en Gemak
In de Yoga Sutra’s van Patanjali staat: “Sthiram sukham asanam”, een Asana moet stabiel en comfortabel zijn. Dit zijn de twee kwaliteiten die elke yogahouding zou moeten hebben.
Sthira (Stabiliteit): Je zoekt kracht, focus en vastberadenheid in elke houding. Je werkt aan je basis, je fundament. Net zoals in het leven heb je stabiliteit nodig om te kunnen groeien.
Sukha (Gemak/Comfort): Tegelijkertijd zoek je ontspanning, ruimte en ademruimte in elke pose. Je forceert niets, maar vindt een gevoel van gemak binnen de uitdaging.
Deze balans tussen inspanning en ontspanning is niet alleen belangrijk op je yogamat, maar in alles wat je doet. Werk hard, maar vergeet niet te ontspannen. Zet je in, maar zonder verkramping.
Wat ik fijn vind aan het beoefenen van Asana’s is dat je met je gedachten erbij moet zijn. Je kunt niet in gedachten afdwalen want dan ben je stabiliteit weg en doe je de Asana niet meer volledig. Juist daarom vind ik balans oefeningen zo fijn, je moet er dan wel 100% bij zijn.
Het fysieke aspect: Je lichaam als tempel
Door regelmatig Asana te beoefenen:
- Versterk je je spieren en verbeter je je flexibiliteit
- Wordt je houding beter
- Verbetert je balans en coördinatie
- Stimuleer je je bloedsomloop
- Ondersteun je je organen en zenuwstelsel
Maar het mooiste is dat je een diepere verbinding met je lichaam ontwikkelt. Je leert luisteren naar wat je lichaam nodig heeft en respecteert zijn grenzen. Je merkt eerder door de dag heen wanneer je houding verslapt en zodoende herstel je die sneller.
Het mentale aspect: Je geest trainen
Elke keer als je een uitdagende Asana beoefent, train je ook je geest:
Concentratie: Je moet je aandacht bij je ademhaling en je lichaam houden. Dit is mentale training voor focus in het dagelijks leven.
Geduld: Sommige houdingen komen niet meteen. Je leert geduld hebben met jezelf en het proces.
Moed: Je durft je grenzen te verkennen en uit je comfort zone te stappen.
Loslaten: Je leert accepteren wat er is, zonder te oordelen over je prestatie.
Asana en de adem – Pranayama als voorbereiding
Je adem is de brug tussen je lichaam en je geest. In elke Asana probeer je bewust en rustig te ademen. Dit bereidt je voor op het vierde pad: Pranayama (ademtechnieken).
Praktische tip: Begin elke Asana-oefening met een minuut bewust ademen. Laat je adem je bewegingen leiden in plaats van andersom.
De verschillende soorten Asana’s
Staande houdingen: Je basis vinden
Staande poses zoals Tadasana (berghouding) en Vrikshasana (boomhouding) helpen je om je fundament te voelen en je balans te vinden. Ze symboliseren het stevig in het leven staan.
Zittende houdingen: Naar binnen keren
Zittende poses zoals Sukhasana (kleermakerszit) en Padmasana (lotushouding) helpen bij introspectie en voorbereiding op meditatie.
Achteroverbuigingen: Je hart openen
Poses zoals Ustrasana (kameelhouding) helpen je om letterlijk en figuurlijk je hart te openen. Ze werken tegen de neiging om in elkaar te krimpen.
Vooroverbuigingen: Loslaten en overgave
Vooroverbuigingen zoals Balasana (kinderhouding) nodigen uit tot overgave en het loslaten van controle.
Omgekeerde houdingen: Een ander perspectief
Houdingen waarbij je ondersteboven bent, zoals Sirsasana (hoofdstand), geven je letterlijk een ander perspectief op de wereld. Deze houdingen, ook inversie genoemd, hebben een positieve werking op je lichaam en geest.
Ik schreef al eens over de voordelen van de handstand
Asana als spirituele praktijk
Voor veel mensen begint yoga met Asana, maar eigenlijk is het meer een voorbereiding op de diepere spirituele aspecten. Door je lichaam te trainen en je geest te kalmeren, maak je jezelf klaar voor meditatie en uiteindelijke bevrijding. Elke pose wordt een vorm van bewegende meditatie wanneer je volledig aanwezig bent met je adem, je lichaam en je intentie.
Praktische tips voor je Asana-beoefening
- Start klein: Begin met een paar minuten per dag. Consistentie is belangrijker dan lange sessies.
- Luister naar je lichaam: Je lichaam is je leraar. Respecteer pijn en forceer niets.
- Focus op je adem: Laat je ademhaling je bewegingen leiden.
- Wees geduldig: Yoga is een reis, geen bestemming. Elke dag is anders.
- Zoek balans: Wissel krachtige poses af met rustgevende houdingen.
Asana als voorbereiding op de volgende paden
Door regelmatig Asana te beoefenen, bereid je je lichaam en geest voor op:
- Pranayama (ademtechnieken): Je hebt al geleerd om bewust te ademen tijdens beweging
- Pratyahara (terugtrekken van de zintuigen): Je hebt geleerd om naar binnen te keren
- Dharana (concentratie): Je focus is getraind door aanwezig te zijn in elke houding
Tot slot
Asana is veel meer dan, wat vaak gedacht wordt, alleen fysieke oefening. Het is een complete training voor lichaam, geest en ziel. Door bewust en met respect je lichaam te bewegen, ontwikkel je niet alleen kracht en flexibiliteit, maar ook mentale helderheid en spirituele groei.
In het volgende artikel zal ik het vierde pad bespreken: Pranayama: de kracht van bewust ademen. Want na het trainen van je lichaam gaan we je levensenergie leren beheersen.
Wat is jouw ervaring met Asana? Merk je ook dat je yoga-praktijk invloed heeft op hoe je door de dag beweegt?
Dit artikel is onderdeel van een serie over het achtvoudige pad van yoga. Lees ook de vorige artikelen over Yama en Niyama.
Lees ook over die keer dat ik een meditatie mocht doen in een eeuwenoud huis in de Himalaya, India
Nog geen reacties