Waarom klimaatvriendelijk reizen belangrijk is
Reizen opent je ogen voor nieuwe culturen, prachtige landschappen en geeft je onvergetelijke ervaringen. Ook we kunnen niet ontkennen dat onze reizen impact hebben op het klimaat. Van vliegen tot vervoer ter plaatse, van accommodatie keuzes tot energieverbruik, elke reis laat een ecologische voetafdruk achter. Toch geloof ik echt dat reizen én klimaatbewustzijn hand in hand kunnen gaan.
Het gaat niet om perfectie maar juist om bewuste keuzes die samen het verschil maken. In dit artikel deel ik 15 praktische tips waarmee jij je klimaatimpact tijdens het reizen kunt verkleinen, zonder dat het ten koste gaat van je reiservaring.
Tip 1: Kies voor langere reizen om je klimaatimpact te verlagen
De grootste klimaatimpact van je reis komt vaak van de heen- en terugreis. Door te kiezen voor één langere reis in plaats van meerdere korte trips, spreid je deze impact over meer reisdagen.
Een reis van drie weken naar Thailand heeft per dag een veel kleinere footprint dan drie weekendjes naar verschillende Europese steden. Bovendien krijg je zo de kans om je bestemming écht te leren kennen, dieper in de cultuur te duiken en betekenisvolle connecties te maken met locals. Kwaliteit boven kwantiteit geldt niet alleen voor souvenirs, maar zeker ook voor je reiservaringen!
Mijn reis in Namibië is een goed voorbeeld van hoe een lange reis klimaatvriendelijk kan zijn terwijl je toch ver kunt reizen. Ik maakte een solo rondreis van 10 weken met een 4WD met een directe vlucht van Duitsland naar Windhoek.
Tip 2: Kies accommodaties met duurzaamheidscertificaten
Steeds meer accommodaties zetten zich actief in voor duurzaamheid. Kijk bij het boeken naar certificeringen zoals Green Key, EarthCheck of het EU Ecolabel. Deze hotels en lodges nemen concrete maatregelen: ze gebruiken zonne-energie, hebben waterbesparende systemen, kopen lokaal in en compenseren hun CO2-uitstoot. Ook kleinschalige, lokaal beheerde accommodaties zijn vaak een uitstekende keuze, ze hebben doorgaans een kleinere footprint dan grote hotelketens en je geld komt direct terecht bij de lokale gemeenschap. Op veel boekingsplatforms kun je inmiddels filteren op duurzame accommodaties, wat het kiezen voor klimaatvriendelijk reizen een stuk makkelijker maakt.
Tip 3: Vermijd interne vluchten voor klimaatvriendelijk reizen
Interne vluchten zijn vaak verleidelijk vanwege hun snelheid, maar ze zijn ook de meest vervuilende manier om je binnen een land te verplaatsen. Overweeg in plaats daarvan de trein, bus of zelfs een huurauto die je kunt delen met andere reizigers. Ja, het kost meer tijd, maar de reis zelf wordt onderdeel van je avontuur.
Vanuit een treinraam zie je veel meer van het landschap en de lokale leefwijze dan vanuit 10.000 meter hoogte. In veel Aziatische landen zijn nachtbussen en -treinen bovendien een comfortabele en betaalbare optie die je ook nog eens een hotelnacht bespaart. En wie weet heb je onderweg wel de mooiste ontmoetingen!
Tip 4: Huur een fiets of e-bike voor lokale verkenningen
Voor het verkennen van steden en dorpen is de fiets onverslaanbaar: zero emissies, gezond, flexibel én je ervaart je omgeving veel intenser dan vanuit een taxi of touringcar. Veel bestemmingen hebben inmiddels uitstekende fietsverhuur-mogelijkheden of deelfietssystemen. Is het te warm of te heuvelachtig? Dan is een e-bike een geweldig alternatief, je doet nog steeds aan beweging, maar zonder dat je te warm of moe wordt. Ook voor langere afstanden kan fietsen een optie zijn: steeds meer reizigers ontdekken de charme van meerdaagse fietstochten waarbij je van dorp naar dorp trekt en onderweg overnacht.
Tip 5: Compenseer je vliegtuiguitstoot op een betekenisvolle manier
Als vliegen onvermijdelijk is, kan je overwegen je CO2-uitstoot te compenseren – maar realiseer je dat dit geen perfecte oplossing is. Compensatie werkt door te investeren in projecten die CO2 uit de lucht halen of uitstoot voorkomen, zoals herbebossing of duurzame energieprojecten. Het belangrijkste is om te kiezen voor betrouwbare aanbieders die werken met erkende keurmerken zoals Gold Standard, Verra (VCS) of Plan Vivo, deze garanderen dat projecten daadwerkelijk impact hebben.
In Nederland kun je terecht bij organisaties als Trees for All, Atmosfair, FairClimateFund of FlyGRN. Compensatie lost de klimaatimpact van vliegen niet volledig op (het duurt jaren voordat een boom evenveel CO2 opneemt als je vlucht uitstoot), dus zie het als aanvulling op, niet vervanging van, het verminderen van je vluchten.
Let wel: compensatie is geen vrijbrief om onbeperkt te vliegen, maar een aanvulling op andere klimaatvriendelijke keuzes.
Tip 6: Boek directe vluchten in plaats van vluchten met tussenstops
Wist je dat opstijgen en landen het meest brandstof-intensieve deel van een vlucht zijn? Door te kiezen voor een directe vlucht in plaats van één met tussenstops, verminder je het aantal keren dat het vliegtuig moet opstijgen en landen, wat resulteert in een lagere totale uitstoot. Directe vluchten besparen je niet alleen CO2, maar ook kostbare reistijd en de stress van het haasten tussen gates. Het is waar dat directe vluchten soms iets duurder zijn, maar als je de tijd en energie die je bespaart meerekent, zijn ze uiteindelijk de betere deal.
Check bij het boeken daarom altijd eerst de directe opties voordat je kiest voor die goedkopere vlucht met twee tussenstops.
Tip 7: Pak licht in voor een lagere brandstofconsumptie
Het klinkt misschien gek, maar elke kilo extra gewicht in een vliegtuig verhoogt het brandstofverbruik. Door licht in te pakken draag je bij aan een lagere uitstoot. Bovendien maakt reizen met minder bagage je eigen reis een stuk aangenamer: geen gedoe met zware koffers, geen wachten bij de bagageband, en vaak zelfs lagere kosten doordat je geen ruimbagage hoeft bij te boeken. Vraag jezelf bij elk kledingstuk af: ga ik dit écht dragen? Je zult merken dat je met veel minder toe kunt dan je denkt. En mocht je iets vergeten zijn? Dan is dat een mooie aanleiding om een lokale markt te bezoeken en daar wat bij te kopen!
Tip 8: Kies vegetarisch eten tijdens je duurzame vakantie
Voedselproductie heeft een enorme impact op het klimaat, vooral de productie van vlees en zuivel. Door tijdens je reis vaker voor plantaardige opties te kiezen, verklein je je ecologische voetafdruk aanzienlijk. Het mooie is dat veel reisbestemmingen een rijke traditie hebben van heerlijke vegetarische gerechten – denk aan Indiase curry’s, Thaise noodlesoepen of Vietnamese loempia’s. Je lokale keuken ontdekken door plantaardig te eten is dus eigenlijk een dubbele win: goed voor het klimaat én een culinair avontuur. Neem dan ook een kookles op reis, zo inspireer je jezelf en neem je er misschien iets van mee naar huis.
Wil je niet volledig vlees- of zuivelloos? Probeer dan gewoon een paar keer per week vegetarisch te eten in plaats van elke dag vlees.
Tip 9: Ondersteun lokale restaurants en marktjes
Internationale fastfoodketens en geïmporteerde producten hebben een veel grotere klimaatimpact dan lokaal geproduceerd voedsel. Door te eten bij lokale restaurants en je ingrediënten te kopen op lokale markten, kies je voor voedsel met minder transportkilometers. Je steunt hiermee ook de lokale economie en kleine ondernemers. Lokale eethuizen en marktjes zijn bovendien vaak de plekken waar je de meest authentieke en verrassende gerechten vindt. Durf uit je comfortzone te stappen en probeer dat straatvoedsel dat je nog nooit eerder gezien hebt, vaak zijn dat de smaken die je je nog jaren later herinnert!
In Spanje kwam ik het zero-kilometer concept tegen, wat aangeeft dat de producten uit de omgeving kwamen. Wat goed he?
Tip 10: Beperk je gebruik van airconditioning en verwarming
Airconditioning en verwarming zijn grote energieverbruikers, vooral in warme landen waar hotels vaak op volle kracht draaien. Zet de airco uit als je je kamer verlaat en stel de thermostaat op een redelijke temperatuur (25-26°C in warme landen is prima). Vaak kun je het ook prima doen met een ventilator of door ’s avonds en ’s ochtends de ramen open te zetten wanneer het buiten koeler is. In koude bestemmingen geldt hetzelfde principe: trek een extra laag kleding aan voordat je de verwarming hoger zet. Deze simpele gewoontes kunnen het energieverbruik van je accommodatie aanzienlijk verlagen en dat is goed voor het klimaat én vaak ook voor je portemonnee.
In de Himalaya in Sikkim, Arunachal Pradesh en Nepal gebruikte ik een kruik in bed om het warm te krijgen.
Tip 11: Douche kort en bespaar warm water
Warm water maken kost veel energie, vooral in landen waar dit met fossiele brandstoffen gebeurt. Door korter te douchen en koeler te douchen waar mogelijk, bespaar je zowel water als energie. Vijf minuten douchen is eigenlijk meer dan genoeg om schoon te worden. Gebruik de tijd die je normaal onder de douche staat om na te denken over je plannen voor de dag of om tot rust te komen, maar dan zonder al dat warme water! In warmere landen is een koude douche trouwens heerlijk verfrissend en helemaal niet moeilijk. Zie ook dit als een onderdeel van je reiservaring in plaats van als een offer.
Tip 12: Hergebruik je handdoeken in plaats van dagelijkse verversing
Steeds meer hotels werken met een duurzaam handdoekensysteem waarbij je zelf kunt aangeven wat je wel en niet verschoond wilt hebben. Vaak vind je in je badkamer kaartjes met instructies: hang je handdoek op als je hem wilt hergebruiken, leg hem in de douche of op de grond als je een schone wilt. Sommige hotels gebruiken ook kleuren systemen of speciale haakjes. Door actief gebruik te maken van deze keuzemogelijkheid en je handdoeken een paar dagen te hergebruiken, bespaar je enorm veel water en energie.
Hetzelfde principe geldt vaak voor beddengoed: geef bij de receptie of via een kaartje aan dat je graag hetzelfde beddengoed houdt. Door bewust om te gaan met deze keuzes, help je je hotel duurzamer te opereren zonder dat het jou iets kost aan comfort.
Tip 13: Kies voor klimaatvriendelijke activiteiten en excursies
Niet alle activiteiten hebben dezelfde klimaatimpact. Een jetski-tour of een rondvlucht per helikopter zijn spectaculair, maar ook extreem vervuilend. Kies in plaats daarvan voor activiteiten die weinig tot geen brandstof vergen: wandeltochten, kajakken, snorkelen, fietstours of wildlifeobservaties te voet. Deze activiteiten brengen je vaak dichter bij de natuur en de lokale cultuur dan gemotoriseerde alternatieven. Ook zijn ze meestal beter voor je gezondheid en je portemonnee! Boek bij voorkeur bij kleine, lokale aanbieders die verankerd zijn in de gemeenschap, zij kennen de omgeving het beste en je geld komt direct terecht bij lokale ondernemers. Wanneer je toch kiest voor gemotoriseerde activiteiten, zoek dan naar aanbieders die bijvoorbeeld werken met elektrische voertuigen of hybride opties.
Tip 14: Reis buiten het hoogseizoen voor een lagere drukte
Reizen in het laagseizoen heeft meerdere klimaatvoordelen. Accommodaties en attracties hoeven niet op volle capaciteit te draaien, wat energie bespaart. Er zijn minder vluchten nodig om aan de vraag te voldoen, dus de gemiddelde bezettingsgraad per vlucht is hoog (wat efficiënter is). Bovendien helpt het spreiden van toeristenstromen om overtoerisme tegen te gaan, wat de druk op lokale infrastructuur en ecosystemen vermindert.
Als extra bonus zijn reizen buiten het hoogseizoen vaak goedkoper, rustiger en authentieker. Je ziet de bestemming zoals hij echt is, zonder de massa’s toeristen. Win-win!
Tip 15: Blijf langer op één plek voor klimaatvriendelijk reizen
De verleiding is groot om zoveel mogelijk te zien in een korte tijd, maar constant verplaatsen verhoogt je klimaatimpact aanzienlijk. Elke bus-, trein- of autoreis kost brandstof, en ook hotels verbruiken meer energie wanneer er veel wisseling van gasten is. Door langer op één plek te blijven, verlaag je niet alleen je uitstoot maar ontdek je ook de verborgen parels die andere toeristen missen.
Je krijgt de tijd om een ritme te vinden, locals te leren kennen, en die favoriete koffiezaak te ontdekken waar je elke ochtend terugkomt. Slow travel is niet alleen beter voor het klimaat, het is ook een veel rijkere en meer ontspannen manier van reizen.
Tot slot: Elke stap telt
Klimaatvriendelijk reizen betekent niet dat je nooit meer op vakantie mag of dat je je moet beperken tot kampeervakanties in eigen land. Het gaat om bewuste keuzes maken waar dat kan, en kleine aanpassingen die samen een groot verschil maken. Misschien lukt het niet om alle tips direct toe te passen en dat hoeft ook niet.
Begin met er een paar kiezen die bij jouw manier van reizen passen en bouw dat uit in je eigen tempo. Elk beetje helpt, en door jouw voorbeeld inspireer je misschien ook andere reizigers om bewuster te kiezen. Samen kunnen we blijven genieten van de wereld én deze beschermen voor toekomstige generaties van reizigers.
Benieuwd naar meer manieren om duurzamer en dus klimaatvriendelijker te reizen? Bekijk ook onze andere artikelen over verantwoord reizen en duurzame bestemmingen!
- Budgetvriendelijk en Duurzaam Reizen door Europa
- Hoe bewust te leven om de wereld te ontdekken
- 12 Ethische Tips die Échte Waarde Creëren
- Spirituele reis door de Himalaya naar een verborgen plek
- Achter de Muren van Melaka Prison Museum
Nog geen reacties