In 2016 liep ik de Camino Frances van Saint Jean Pied de Port naar Santiago. Mijn eerste update ging over de eerste 200km op de Camino Frances en vanuit daar gaat verslag verder. Ik liep de gevreesde Meseta in, wat zou mij te wachten staan…
De Meseta: Het hart van de Camino Frances
Dit deel van de Camino Frances brengt je door de legendarische Meseta, het centrale Spaanse hoogplateau dat zich uitstrekt tussen Burgos en León. De Meseta is tegelijkertijd het meest geliefd en gevreesd gedeelte van de hele pelgrimstocht. Sommige pelgrims prijzen de eindeloze luchten en de natuur van de meditatieve uitzichten, terwijl anderen klagen over de botkoude wind die negen maanden per jaar waait en de deprimerende manier waarop je je bestemming uren kunt zien voordat je er aankomt.
Wat maakt de Meseta zo bijzonder?
- Het vlakste en droogste deel van de hele Camino Frances
- Uitgestrekte graanvelden tot aan de horizon
- Traditionele dorpjes met Romaanse kerken als oases in het landschap
- De mogelijkheid tot diepe introspectie en spirituele reflectie
- Ongeveer 180 kilometer van contemplatief lopen door het hart van Castilla y León
Lees maar eens verder hoe het er aan toe ging 🙂 Ik was ondertussen al 10 dagen aan het wandelen en begon me al echt een pelgrim te voelen.
Dag 10 – Santa Dominga de la Calzada naar Belorado 23.5 km
Ik begon weer vroeg in de ochtend want het zou weer warm worden. Ik had nog steeds wat problemen met dat kleine teentje. Er zat een blaar precies op dat puntje.. En dat puntje van die kleine teen zit bij mij altijd verstopt onder de teen die ernaast zit.. Het verrassende aan wandelen met blaren is, leerde ik later deze reis, dat je op een gegeven moment toch weer gewoon wandelt, zo lang je maar geen pauze neemt.
Ik genoot dus toch weer van de uitzichten en het wandelen deze dag.
Zoals je ziet aan de foto begon ik in de meseta te komen, het vlakke en saaie deel van de Camino Frances. Officieel begint de meseta na Burgos. Ik genoot alsnog van deze vlakte en van het pad wat me verder bracht naar Santiago.
Het was warm en rond 11.30 uur was ik in Belorado en vond ik het genoeg. Ik had weer een herberg met een zwembad en genoot daar volop van. Daarnaast ging ik de markt nog even op en kocht heerlijk gedroogd fruit!
Dag 11: Belorado naar Ages 29 km
Deze dag startte met wat regen, dat was voor het eerst sinds ik begonnen was met pelgrimeren. Toen het begon te regenen zag ik in de verte al een dorpje waar ik naar binnen kon voor een eerste kopje koffie en mijn ontbijt. Toen ik dat op had was het ook gestopt met regenen en kon ik verder! Mijn plan was om naar San Juan te gaan maar daar waren maar 40 bedden beschikbaar en het volgende dorp was maar 4 km verder dus liep ik iets door.
Net voordat ik aankwam in Ages barstte het los. Deze keer was het echt een enorme regenbui en onweer. Maar voordat ik doorweekt was had ik een herberg gevonden en zat ik daar heerlijk aan gezellige tafel met medepelgrims en dronk ik een cafe con leche.
Ages is echt een super klein plaatsje waar maar liefst 2 herbergen zaten en een klein supermarktje. Ideale plek voor de pelgrim dus.
Klimaat en seizoenen op de Camino Frances
De wisselende weersomstandigheden die ik meemaakte – van zomerse hitte tot plotselinge regenbuien – zijn kenmerkend voor dit deel van Spanje. Het Spaanse klimaat op de Meseta kent extremen:
- Zomer (juni-augustus): Intense hitte zonder schaduw, temperaturen kunnen oplopen tot 40°C
- Voor- en najaar (april-mei, september-oktober): Ideale wandelcondities, zonnige dagen afgewisseld met enkele regenbuien
- Winter (november-maart): Ijskoude wind, mogelijk sneeuw en bevroren grond
Veel pelgrims onderschatten het klimaat van de Meseta. Terwijl het in de zomer verstikkend heet kan zijn, kan het in voor- en najaar verrassend koud worden. Een goede voorbereiding op wisselende weersomstandigheden is essentieel.
Dag 12: Ages naar Burgos 24 km
Het was voor eerst fris in de ochtend toen ik Ages verliet. Het had grotendeels geregend die nacht en eigenlijk had ik het gewoon koud. Dit was voor het eerst sinds ik aan mijn pelgrimstocht naar Santiago was begonnen. Ik liep in een vlot tempo om lekker warm te worden.. en dat werkte goed.
Ik kom door een klein dorpje, Atapuerco. Hier is zijn opgravingen en is een museum gewijd aan deze oudheden. Ik liep door, het was nog vroeg en vooral nog koud. Toen ik de berg na Atapuerco op moest lopen begon ik het lekker warm te krijgen.
Toen ik boven was werd ik getrakteerd op een geweldig uitzicht met een opkomende zon en dit kruis!
De rest van deze dag was over mooie paden en wegen lopen naar Burgos. Ik had wat Nederlanders ontmoet en een vrouw uit Drenthe die in Zwitserland woont met haar man. We liepen met z’n vieren Burgos in.
Dag 13/14 ontdekte ik Burgos.
Burgos: Middeleeuwse grootsheid op de Camino
Burgos is veel meer dan alleen een rustpunt op de Camino Frances, het is een van de belangrijkste historische steden van Noord-Spanje. Deze middeleeuwse stad, ooit hoofdstad van het koninkrijk Castilië, speelt een cruciale rol in de Spaanse geschiedenis.
Historische betekenis van Burgos:
- Geboorteplaats van El Cid: Rodrigo Díaz de Vivar, de legendarische middeleeuwse held
- Koninklijke stad: Eeuwenlang zetel van de Castiliaanse koningen
- Handelscentrum: Belangrijk knooppunt op de middeleeuwse handelsroutes
- Architecturaal juweel: De gotische kathedraal staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst
De Kathedraal van Burgos ( dateert uit 1221 ) is een van de drie grote gotische kathedralen van Spanje, naast die van Toledo en León. Met zijn ingewikkelde beeldhouwwerk, prachtige glas-in-loodramen en boeiende museum vol middeleeuwse kunst en artefacten, is het een hoogtepunt voor iedere pelgrim.
Ik moet zeggen dat het na 2 weken pelgrimeren raar voelde om die dag stil te staan. Ik had het gevoel dat ik mijn community verliet, de mensen waar ik al 2 weken mee liep.. Zij liepen namelijk wel door en ik stond stil. Eigenlijk wilde ik ook door maar ergens vond ik het ook goed om een rustdag in te bouwen. Aparte gewaarwording was dat!
De psychologie van het middendeel: Halverwege de pelgrimstocht
Het middendeel van de Camino Frances, ongeveer tussen dag 10-20, brengt unieke psychologische uitdagingen met zich mee. Het wordt vaker beschreven en dit is exact wat ik ervoer.
Dit is de periode waarin:
- De aanvankelijke euforie is weggeëbd en het echte werk begint
- Fysieke problemen (zoals blaren) vaak voor het eerst opspelen
- De routine van het pelgrimsleven zich heeft ingeslapen
- Twijfels kunnen ontstaan over het voortzetten van de tocht
- De pelgrimsgemeenschap zich echt gaat vormen en hechte banden ontstaan
Veel pelgrims ervaren dit als een soort “crisis” in hun tocht. Het romantische beeld van de pelgrimstocht botst met de dagelijkse realiteit van pijn, vermoeidheid en de schijnbaar eindeloze kilometers die nog voor je liggen.
Tegelijkertijd is dit vaak het moment waarop de echte transformatie begint. En deze zou ook zeker voor mij beginnen die volgende dag!
Dag 15: Burgos naar Hontanas 31.6 km
De volgende dag ging ik dus weer verder. Ik was pelgrim en ik zou die 800 km lopen. Ik startte die dag met John, ik had hem een paar dorpen terug ontmoet en deze tweede nacht zat hij bij mij in het hotel. We hadden de avond ervoor heerlijk tapas gegeten… Maar na 10 km had ik het gevoel dat ik zelf verder moest lopen op mijn eigen tempo, het ging me net iets te langzaam.
Maar dat ging niet helemaal zoals ik dat bedacht had. 10 km later zat ik op een bankje en zag ik hem weer.. Ik had 4 blaren gelopen.. Ik had er aan elke voet 2 gekregen deze dag.. Die dag rust in Burgos leek mij geen goed gedaan te hebben!
Ja..ik voelde pijn! Maar ik ging door op die vreselijke steenslag paden
Ik was wel blij verrast toen ik John zag lopen met Marianne. Een Nederlandse die ik in Roncesvalles al had leren kennen. Ik had haar die ochtend kort getroffen langs de weg en gezegd dat als ze John langs zag komen hem maar de groeten moest doen van mij 😉
Omdat in het plaatsje waar ik zat geen bedden waren moest ik na 20 km nog 10 km door lopen. Ik had pijn maar het was niet anders. Ik liep samen met Marianne en John verder naar het eerstvolgende dorp voor een bed!
Ook met al die blaren haalde ik deze dag nog over de 30 km!
John (Nederlands…maar ook al 40-50 jaar in de USA) en ik
Voetproblemen op de Camino: Praktische gids
Blaren zijn verreweg het meest voorkomende probleem op de Camino Frances. Bijna elke pelgrim krijgt er vroeg of laat mee te maken. Hier zijn de belangrijkste tips:
Preventie:
- Goed ingelopen schoenen: Nooit nieuwe schoenen aantrekken voor de Camino
- Juiste sokken: Wandelsokken van merino wol of synthetisch materiaal
- Tape preventief: Op gevoelige plekken voordat problemen ontstaan
- Voeten droog houden: Wissel sokken als ze vochtig worden
Behandeling:
- Kleine blaren: Laat intact, bescherm met Compeed
- Grote blaren: Prik door met schone naald, laat huid zitten
- Infectie voorkomen: Desinfecteer altijd eerst
- Rust nemen: Soms is een korte dag of rustdag nodig
Dag 15: Hontanas naar Itero de la Vega 21 km
Het was een zware dag voor me. Mijn blaren deden me zeer. Ik had er aan beide zijden van de enkel blaren zitten, zo half onder het eelt. Daarnaast had ik het blaartje van de kleine teen die opspeelde en aan beide zijden van mijn grote tenen had ik blaren. Het waren er nu 5 geworden..
Maar uiteraard ging ik lopen.. Ik moest door, ik zou niet opgeven! Ook al zou ik maar 20 km lopen, ik ging door. Marianne en John waren er om me op te peppen en pleisters, compeed of pijnstillers voor me te regelen.
Ik was niet alleen in mijn pijn en mijn zwoegen… Zoals het leven is op de Camino!
Marianne die een foto maakt van deze geweldige zonsopgang!
Boven op de berg stond dit mooie kruis en hadden we een geweldig uitzicht!
Tip – Wat ik nu al jaren succesvol gebruik is blaren tape. Dat doe ik preventief op plekken waar ik het gevoel van heb dat er misschien een blaar ontstaat / wrijving is in mijn schoen.
Bestel je blarentape. Wat ik aanbeveel is niet het originele blarentape. Mijn ervaring is dat dit beter blijft plakken en dus langer goed blijft zitten.
Dag 16 – Itero de la Vega naar Poblacion de Campos 14 km
Dit was mijn kortste dag. Mijn voeten deden me zo’n pijn.. Ik voelde wel dat ik door moest gaan. Toen ik even op weg ging lukte het ook wel weer. Als ik maar niet ging zitten…
Toch gingen we na zo’n 10 km zitten voor een kop koffie. Ik had het erg moeilijk toen ik weer verder moest en wat was ik blij toen er langs die lange weg een herberg bleek te zitten die nieuw was. Mijn nieuwe vrienden Marianne en John vonden het ook een heel goed plan om hier te gaan overnachten. Het was La Finca tussen de plaatsjes Fromista en Pablacion de Campos.
Castilla y León: Door het hart van historisch Spanje
Dit gedeelte van de Camino Frances voert je door Castilla y León, de grootste autonome regio van Spanje en historisch het hart van het Spaanse rijk. Deze regio herbergt een ongeëvenaarde schat aan Romaanse en gotische architectuur.
Hoogtepunten van het culturele erfgoed:
- Frómista: Kerk van San Martín, een juweel van Romaanse bouwkunst uit de 11e eeuw
- Carrión de los Condes: Kerken van Santa María del Camino en Santiago
- Sahagún: De mudéjar kerken van San Lorenzo en San Tirso
- Castrojeriz: Ruïnes van het middeleeuwse kasteel en verschillende kerken
De route volgt deels de oude Romeinse Via Aquitania, de lange weg die de goudmijnen van Astorga met de rest van het Romeinse rijk verbond. Deze historische verbinding geeft extra betekenis aan iedere stap op dit eeuwenoude pad.
Dag 17: Poblacion de Campos naar Carrion de los Condes 20 km
Na deze heerlijke dag begon ik toch weer alleen te lopen. John had zijn buddy weer gevonden waar hij een tijd mee gelopen had en Marianne moest versnellen omdat ze een tijdslimiet had. Ze wilde tenminste 25 km doen en ging die ochtend vroeg weg. Mijn voeten deden pijn maar ik kon het weer hebben. Ik nam per ongeluk de route die langer is maar ook mooier.. Die heb ik overal altijd gedaan maar nu had ik er omwille van mijn voeten wel spijt van 🙂
Toen ik over was kon ik een bed krijgen in het klooster Espiritu Santo waar ik naast de snurkende John lag 🙂
Het was een mooie stad waar je als pelgrim een aantal winkels kan bezoeken waar je handige dingetjes kon kopen. Ik kocht een handig klein flesje wasmiddel en ik kocht gehwol om mijn voetenbed mee te verharden.
Hoe de schoenen meestal netjes in een kast staan in de herbergen 🙂
Beeld uit de stad Carrion de los Condes
Dag 18: Carrion de los Condes naar Calzadilla de la Ceuza 18 km
Ik verliet de stad rond een uur of 8 in de ochtend. Ik begon steeds later.. ik maakte ook kortere dagen dus ik kon me dit permitteren. Als je later dan 1 uur in de herbergen komt heb je kans dat de meeste bedden vergeven zijn. Mijn plan was om deze dag maar 12 km te lopen, het zou 1 lange rechte weg zijn.
Dat is wat ik las in mijn boekje en dat was waar ik mij op ingesteld had.
Ik begon aan de lange weg en na ongeveer 2 uur lopen zag ik een bordje dat het nog 6 km was… Ik dacht dat ik doodging! Dat kon niet kloppen! Als ik op 2 uur lopen maar 6 km had gedaan was er echt iets heel fout! Als dat zo was dan was dit echt de zwaarste dag ever!
Ik liep door maar het was zwaar.. De weg ging maar door en leek geen eind aan de te komen. Ik liep de berg op en het duurde lang voor ik kon zien wat zich daar achter bevond.. Toen ik verder kon kijken zag ik een dorp.. En niet eens zo ver meer… Ik viel zowat het dorp binnen en rolde ook zo door de eerste herberg in. het was het dorpje Calzadilla de la Ceuza. Ik zag later dat ik 18 km had gelopen..
Wat was ik blij dat ik mijn schoenen uit kon doen en kon rusten!
Na die enorme lange weg zat ik in de tuin van de kleine hergberg en kwam deze kolibrie vlindermot voorbij vliegen en maakte me intens happy!
Vind jij dat nu ook niet geweldig?
Dag 20: Calzadilla de la Ceuza naar Sahagun 21.5 km
Ik startte zonder pijn! Wat was dat weer fijn zeg! Het duurde maar een uur .. maar toch wat voelde dat geweldig! Ik nam koffie pauzes in elke plaats die ik tegen kwam, dat was zo’n 4 a 5 keer. Langzaam aan kwam ik in Sahagun aan en zocht ik een herberg. Je zult altijd zien dat je dan verdwaalt en de bordjes mist en ergens een extra km of 2 loopt…
Maar uiteindelijk kwam ik in een unieke lokatie terecht om te slapen. Een oude kerk waarin een etage is gebouwd waar een bedden waren. Hier ontmoette ik Jerry en Terry weer. Ik zag ze al 3 dagen telkens.. Super leuke mannen waar ik de volgende dagen samen mee zou lopen!
De kerk die je rechts ziet is de kerk waar de herberg zit!
Halverwege: Het keerpunt van de pelgrimstocht
En na Sahagun had mijn Camino nog 379 km te bieden… Dat betekende dus dat ik halverwege was… Hoe geweldig!
Het halverwege punt van de Camino Frances is een belangrijke mentale mijlpaal. Voor veel pelgrims is dit het moment waarop:
- De fysieke problemen zich stabiliseren – je lichaam is gewend aan het dagelijkse lopen
- De pelgrimsgemeenschap zich verstevigt – diepe vriendschappen ontstaan
- Het vertrouwen groeit – je weet nu dat je Santiago kunt bereiken
- De spirituele dimensie van de tocht begint door te dringen
- Het tempo kan worden aangepast aan persoonlijke behoeften
Dit is ook het moment waarop veel pelgrims hun oorspronkelijke plannen loslaten en zich volledig overgeven aan het ritme van de Camino. Zoals ik deed toen ik besloot mijn strakke tijdschema los te laten en me te focussen op de ervaring zelf.
Ik kreeg wel weer vertrouwen in mijn voeten en voelde dat het weer beter ging. Mijn blaren waren bijna weg en deze laatste dag was ik zelfs zonder pijn begonnen. Mijn doel was om in Santiago aan te komen in begin oktober zodat ik nog een week in Portugal had maar dat doel liet ik los. Ik wilde mijn tijd besteden in alle rust op de Camino. Als ik wel tijd over had zou dat leuk zijn anders kon ik gewoon de trein naar Lissabon pakken en naar NL vliegen.
Ik ging mijn tijd nemen voor deze once in a lifetime experience van je eerste pelgrimstocht!
De kracht van de pelgrimsgemeenschap
De ervaring is echt geweldig! Elke keer kwam waar ik ook kwam zag ik weer bekende gezichten.. Ook al was ik nog nooit eerder in het plaatsje geweest. Het voelde zo geweldig! Lopen en praten met allerlei mensen onderweg. Allemaal dezelfde kant op reizen, allemaal hetzelfde doel en allemaal andere redenen en ervaringen.. Naar elkaar informeren en zorg dragen voor elkaar. Het is echt geweldig!
Wat maakt de Camino-gemeenschap zo bijzonder:
- Internationale diversiteit: Pelgrims uit alle hoeken van de wereld
- Gedeelde ervaring: Iedereen heeft dezelfde fysieke en mentale uitdagingen
- Onderling zorgsaamheid: Spontane hulp bij problemen zoals blaren of vermoeidheid
- Geen oordelen: Achtergrond, status of vermogen doen er niet toe
- Tijdelijke maar intense vriendschappen: Verbindingen die vaak levenslang blijven
We waren allemaal in een vreemd land maar we zijn allemaal deel van onze community die ons aan elkaar bindt.
De Rother wandelgids voor de Spaanse St. Jacobsroute is net 2024 weer opnieuw uitgekomen. Ik had deze gids ook bij mij tijdens mijn pelgrimstocht en vond hem ideaal.
Bestel jou wandelgids.
Camino Frances Deel 2
Wil je ook mijn andere blogs lezen over de Camino Frances
De eerste 200km van de Camino Frances
Van 400 km tot 600 km op de Camino Frances
Mijn doel Bereikt – Camino Frances 780 km
Een dag uit het Leven van een Pelgrim
Of kan ik je inspireren om in Turkije een mooie wandelingen te maken?
Tof hoor Jacomijn dat je zo’n lange tocht hebt gelopen. Uiteindelijk ga je hem toch extra waarderen juist omdat je zo’n bikkel was, toch?
Ik ga over een paar weken met een vriendin de Walk of Wisdom lopen. Een kleine 140 kilometer in een week tijd. Ik ben benieuwd hoe dat gaat en hoop dat het een opstap is om eindelijk eens een andere tocht te gaan inplannen.