Alle Camino de Santiago Routes: Welke Pelgrimsroute Kiezen?

Ga je de Camino de Santiago lopen? Dan sta je voor een belangrijke keuze: welke route past het beste bij jou? De Camino is namelijk niet één pelgrimsroute, maar een uitgebreid netwerk van wegen die allemaal leiden naar de kathedraal van Santiago de Compostela in Noordwest-Spanje.

De complete gids om de beste Camino route voor jou te kiezen

In 2024 ontvingen maar liefst 499.242 pelgrims hun Compostela in Santiago. Elke Camino-route biedt een unieke ervaring met verschillende landschappen, uitdagingsniveaus en sfeer. In deze gids vergelijken we alle belangrijke routes zodat jij de beste keuze kunt maken voor jouw pelgrimstocht.

Camino Routes Vergelijking: Snel Overzicht

Onderstaande tabel geeft je een snel overzicht van alle pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela, inclusief afstand, duur, drukte en moeilijkheidsgraad.

* Vía de la Plata: technisch vlak maar uitdagend door lange etappes, hitte en weinig voorzieningen

1. Camino Francés: De Klassieke Pelgrimsroute

De populairste route sinds de 11e eeuw – ideaal voor je eerste Camino

Afstand: 770 km | Start: St-Jean-Pied-de-Port (Frankrijk) | Duur: 30-35 dagen

De Camino Francés is de bekendste en drukste pelgrimsroute naar Santiago de Compostela. Meer dan 54% van alle pelgrims kiest deze klassieke route die al sinds de middeleeuwen wordt bewandeld. Je loopt door de Pyreneeën, de wijngebieden van La Rioja, de vlakke Meseta en het groene Galicië, langs historische steden als Pamplona, Burgos en León.

Moeilijkheidsgraad en Hoogteverschillen

De Camino Francés is gemiddeld qua moeilijkheidsgraad. De eerste dag over de Pyreneeën is pittig met 1.200 meter stijging, maar daarna is het terrein afwisselend. De Meseta (250 km vlak) kan mentaal uitdagend zijn door de eentonigheid. Totale stijging: circa 12.000 meter verdeeld over 5 weken.

Voordelen van de Camino Francés

• Beste infrastructuur: uitgebreid netwerk van albergues, bars en restaurants
• Ideaal voor beginners: veel hulp en medepelgrims onderweg
• Sterk sociaal aspect, ontmoet pelgrims uit de hele wereld
• Sommige albergues het hele jaar open
• Rijke historie en cultureel erfgoed

Nadelen van de Camino Francés

• Zeer druk, vooral mei-september en de laatste 100 km vanaf Sarria
• Reserveren vaak noodzakelijk in hoogseizoen
• Commerciëler dan andere routes
• De Meseta kan saai worden voor sommige wandelaars

Geschikt voor: Eerste Camino-lopers, pelgrims die het sociale aspect belangrijk vinden, mensen die zekerheid willen over accommodatie en voorzieningen, families.

2. Camino Portugués: De Portugese Route

Twee varianten: de historische Centrale Route en de populaire Kustroute

Afstand: 620 km (Lissabon) / 240-280 km (Porto) | Duur: 25-30 / 10-14 dagen

Centrale Route (Camino Portugués Central)

De traditionele, historische route door het binnenland van Portugal. Je loopt door pittoreske dorpjes en wijngebieden, over kasseienbestrating die soms zwaar kan zijn voor de gewrichten. Deze route heeft betere infrastructuur en bewegwijzering dan de kustroute.

Kenmerken:

• Traditionelere, historische route
• Meer heuvels en kasseienbestrating
• Pittoreske dorpjes en wijngebieden
• Hoogste punt: Alto da Portela Grande (~300m stijging)
• Betere infrastructuur en bewegwijzering

Kustroute (Camino Portugués Coastal)

De kustroute is de snelst groeiende Camino en in 2024 was er 40% meer pelgrims dan het jaar ervoor! Je wandelt langs spectaculaire zee uitzichten aan de Atlantische kust, door een vlakker landschap dat ideaal is voor beginners. In de zomer geniet je van een verkoelende zeebries, maar de badplaatsen kunnen druk zijn.

Kenmerken:

• Spectaculaire zee vergezichten langs de Atlantische kust
• Vlakker dan centrale route, ideaal voor beginners
• Populairste groei: +40% meer pelgrims in 2024
• Senda Litoral variant: nog dichter langs de zee
• In zomer: verkoelende zeebries maar drukke badplaatsen

Geschikt voor: De Centrale route past bij geschiedenis-liefhebbers en wie authentieke dorpen zoekt. De Kustroute is perfect voor zee-liefhebbers, mensen die vlakker terrein prefereren en fietsers.

3. Camino del Norte: De Noordelijke Kustroute

Spectaculaire kusten en Baskische gastronomie – fysiek uitdagend

Afstand: 825 km | Start: Irún (Franse grens) | Duur: 30-35 dagen

De Camino del Norte is een van de zwaarste maar ook mooiste routes. Je wandelt langs de ruige Cantabrische kust met dramatische kliffen en stranden, door grote steden als San Sebastián, Bilbao, Santander en Gijón. Sinds 2015 staat deze route op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Moeilijkheidsgraad Camino del Norte

Dit is een van de zwaarste Camino-routes! Het terrein gaat continu op en neer met gemiddeld 300-500 meter stijging per dag. Totaal circa 15.000 meter hoogteverschil. De eerste week door Baskenland is het zwaarst.

Let op: de route volgt niet altijd de kust op een aantal dagen zie je de zee niet.

Voordelen

• Spectaculaire kustlandschappen en dramatische kliffen
• Rustiger dan de Francés, meer mogelijkheid voor persoonlijke reflectie
• Uitstekend eten: Baskische gastronomie en pintxos
• Koeler klimaat in de zomer

Nadelen

• Fysiek zeer veeleisend, goede conditie vereist
• Minder albergues, soms 20-35 km uit elkaar
• Meer regen dan zuidelijke routes
• Sommige secties op drukke wegen

Geschikt voor: Ervaren wandelaars met goede conditie, wie de drukte wil vermijden, natuur- en kustliefhebbers, foodies die Baskisch eten willen ontdekken.

4. Camino Primitivo: De Oudste en Zwaarste Route

De allereerste officiële pelgrimsroute uit de 9e eeuw.

Afstand: 320 km | Start: Oviedo | Duur: 12-15 dagen

De Camino Primitivo is de allereerste Camino-route, gelopen door Koning Alfonso II in de 9e eeuw. Je trekt door het spectaculaire Cantabrisch gebergte en voegt samen met de Francés in Melide (50 km voor Santiago). Deze route staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Moeilijkheidsgraad Camino Primitivo

Dit is de ZWAARSTE van alle hoofdroutes! Totaal 8.000-9.000 meter stijging over 320 km. De beruchte Hospitales-route is legendarisch zwaar bij slecht weer. Gemiddeld 300-400 meter klimmen per dag. Onvoorspelbaar bergweer met mist, regen en koude.

Kenmerken:

• Allereerste Camino-route: 9e eeuw, door Koning Alfonso II
• Door Cantabrisch gebergte met spectaculaire berglandschappen
• Voegt samen met Francés in Melide (50 km voor Santiago)
• UNESCO Werelderfgoed

Voordelen

• Authentieke en unieke Camino-ervaring
• Adembenemende bergpanorama’s
• Rustig, minder pelgrims
• Historische significantie

Nadelen

• Zeer fysiek veeleisend, goede conditie nodig
• Beperkte voorzieningen, lange afstanden zonder bars/winkels
• Onvoorspelbaar bergweer
• Minder flexibiliteit in overnachtingsplaatsen

Geschikt voor: Ervaren bergwandelaars, avonturiers, wie authenticiteit en uitdaging zoekt, pelgrims die écht willen loskomen van de drukte.

5. Vía de la Plata: De Langste Camino-Route

1000 km door het hart van Spanje – voor wie écht alleen wil zijn

Afstand: 1.000+ km | Start: Sevilla | Duur: 6-8 weken

De Vía de la Plata (Zilverroute) is de langste officiële Camino-route en volgt een oude Romeinse handelsweg. Je loopt door vier regio’s: Andalusië, Extremadura, Castilië-León en Galicië. Onderweg passeer je spectaculaire steden als Sevilla, Mérida (met Romeinse ruïnes), Cáceres en Salamanca.

Bijzondere Uitdaging

Technisch is deze route VLAK, weinig steile klimmen. MAAR: dit is de moeilijkste route door andere factoren:

• Extreme hitte in de zomer (40°C+)
• Zeer lange etappes (vaak 25-30 km zonder voorzieningen)
• Soms 20-25 km door niets, weinig schaduw
• Pelgrims zijn gestorven door hitte-uitputting!
• Beste seizoenen: maart-mei of oktober

Kenmerken:

• Langste officiële Camino-route
• Volgt oude Romeinse handelsweg
• Door 4 regio’s: Andalusië, Extremadura, Castilië-León, Galicië
• Spectaculaire steden: Sevilla, Mérida (Romeinse ruïnes), Cáceres, Salamanca
• Bij Zamora keuze: noordwaarts naar Astorga (Francés) of noordwest via Ourense (Sanabrés)

Voordelen

• Ultieme solitude, slechts 2% van pelgrims
• Indrukwekkend Romeins en Moors erfgoed
• Spectaculaire UNESCO-steden
• Authentiek Spaans platteland

Nadelen

• Lange route en dus veel tijd nodig
• Levensgevaarlijke hitte in zomer
• Beperkte voorzieningen en accommodatie
• Mentaal uitdagend door eenzaamheid

Geschikt voor: Ervaren Camino-veteranen, wie écht alleen wil zijn, geschiedenis-enthousiasten, pelgrims met veel tijd (6-8 weken), mensen die goed om kunnen gaan met hitte.

6. Camino Inglés: Perfect bij Weinig Tijd

De kortste complete route, in één week naar je Compostela

Afstand: 119 km (Ferrol) / 75 km (A Coruña) | Duur: 5-6 dagen

De Camino Inglés is de historische route voor pelgrims uit Engeland, Ierland en Noord-Europa die per boot kwamen. Vanaf Ferrol is dit de kortste complete route die recht geeft op een Compostela. Je begint langs de kust en wandelt daarna door het groene Galicische binnenland.

Let op: Vanaf A Coruña (75 km) krijg je géén Compostela tenzij je combineert met de 25 km Celtic Camino in Ierland. Zorg dat je daar stempels van kan tonen in je pelgrimspaspoort.

Kenmerken:

• Historische route voor pelgrims uit Engeland, Ierland en Noord-Europa die per boot kwamen
• Kortste complete route die recht geeft op Compostela (vanaf Ferrol)
• Begint langs kust, daarna door groen Galicisch binnenland
• Relatief makkelijk: heuvelachtig maar geen extreme klimmen
• 69% verhard oppervlak

Voordelen

• Perfecte keuze bij beperkte tijd (1 week)
• Complete Camino-ervaring in kort bestek
• Rustig, minder pelgrims dan Francés
• Authentiek Galicië

Nadelen

• Beperkt aantal albergues
• Veel verhard oppervlak
• Minder spectaculair landschap dan andere routes

Geschikt voor: Pelgrims met beperkte tijd, eerste kennismaking met de Camino, Britten/Ieren die de historische connectie zoeken en wie drukte wil vermijden.

7. Camino de Invierno: Het Best Bewaarde Geheim

Door het spectaculaire wijngebied Ribeira Sacra nog bijna onontdekt

Afstand: 263 km | Start: Ponferrada | Duur: 10-12 dagen

De Camino de Invierno (Winterweg) is een historische alternatieve route om de besneeuwde O Cebreiro te vermijden. Dit is de enige Camino die door alle vier Galicische provincies loopt! Je wandelt door het spectaculaire Ribeira Sacra wijngebied langs de rivier Sil en passeert de UNESCO-site Las Médulas (Romeinse goudmijn).

Slechts 0,5% van alle pelgrims kiest deze route en dus ultieme rust gegarandeerd. Ondanks de naam is deze route het mooist in lente en herfst vanwege de prachtige kleuren van de wijnranken.

Kenmerken:

• Historische alternatieve route vanuit Ponferrada om besneeuwde O Cebreiro te vermijden
• Enige Camino die door alle 4 Galicische provincies loopt
• Door spectaculaire Ribeira Sacra wijnregio langs rivier Sil
• UNESCO Las Médulas (Romeinse goudmijn)
• Slechts 0,5% van pelgrims en dus ultieme rust

Voordelen

• Bijna onontdekt: maximale rust
• Spectaculaire wijnlandschappen
• Vermijdt drukte laatste 100 km Francés
• Authentieke Romaanse kerken en kloosters

Nadelen

• Beperkte voorzieningen
• Weinig medepelgrims
• Niet geschikt als eerste Camino

Geschikt voor: Camino-veteranen die de drukte van de Francés willen vermijden, wijnliefhebbers, wie rust en reflectie zoekt.

8. Camino Finisterre-Muxía: Naar het Einde van de Wereld

De epiloog op je pelgrimstocht – de enige Camino die in Santiago begint

Afstand: 90-120 km | Start: Santiago de Compostela | Duur: 4-6 dagen

De Camino Finisterre-Muxía is de enige pelgrimsroute die START in Santiago. Je wandelt naar Kaap Finisterre, het Romeinse ‘einde van de wereld’, door de dramatische Costa da Morte (Kust des Doods) met spectaculaire Atlantische kliffen. Optioneel kun je doorlopen naar Muxía met zijn heiligdom.

Let op: Je ontvangt hier geen Compostela, maar wel een Fisterrana of Muxiana certificaat.

Kenmerken:

• Enige Camino die START in Santiago (geen Compostela, wel Fisterrana/Muxiana certificaat)
• Naar Kaap Finisterre – Romeins ‘einde van de wereld’
• Door Costa da Morte (Kust des Doods) – dramatische Atlantische kliffen
• Optie om door te lopen naar Muxía met heiligdom
• Populaire extensie na andere Camino-routes
• Makkelijk tot gemiddeld qua zwaarte

Geschikt voor: Iedereen die na een Camino nog niet wil stoppen en wie de zee wil bereiken als symbolisch eindpunt.

Lees mijn verslag van de Camino Finisterre
Boek je Camino Finisterre bij Zinvol Reizen

Welke Camino Past Bij Jou? Keuzehulp

Lees je goed in over de verschillende Camino’s en bedenk waar jij blij van wordt. Wil je veel contact met een wereldse pelgrims community? Dit is voor mij op de pelgrimstocht echt de meerwaarde. Of zoek je meer de diepgang in juist dagen weinig contact en daardoor reflectie zoekend in je eigen gedachten?

Voor Beginners en Je Eerste Camino

• Camino Francés – beste infrastructuur, meeste hulp onderweg
• Camino Portugués (vanaf Porto) – korter, vlakker, goed gemarkeerd
• Camino Inglés – kort maar compleet (1 week)

Voor Ervaren Wandelaars en Fysieke Uitdaging

• Camino Primitivo – zwaarste route, bergachtig
• Camino del Norte – lang, veel hoogteverschil

Als Je de Drukte Wilt Vermijden

• Vía de la Plata – meest solitair (2%)
• Camino de Invierno – verborgen parel (<0,5%)
• Camino Primitivo – rustig en authentiek

Voor Zee- en Kustliefhebbers

• Camino Portugués Coastal – Atlantische kust Portugal/Spanje
• Camino del Norte – ruige Cantabrische kust
• Camino Finisterre – eindigt bij de oceaan

Voor Cultuur- en Geschiedenisliefhebbers

• Vía de la Plata – Romeins erfgoed, UNESCO-steden
• Camino Francés – rijkste pelgrimsgeschiedenis
• Camino Primitivo – oudste route (9e eeuw)

Bij Beperkte Tijd (1-2 Weken)

• Camino Inglés – 5-6 dagen vanaf Ferrol
• Laatste 100 km Francés (Sarria) – 5 dagen (druk!)
• Portugués vanaf Tui – 5-6 dagen
• Camino Primitivo – 12-15 dagen

Conclusie: Jouw Perfecte Camino Vinden

Er is geen ‘beste’ Camino, alleen de beste Camino voor jou. De keuze hangt af van je beschikbare tijd, fysieke conditie, behoefte aan gezelschap of solitude, en wat je hoopt te ervaren tijdens je pelgrimstocht.

Wat alle routes delen: de mogelijkheid tot persoonlijke transformatie, verbinding met jezelf en anderen, en het ultieme gevoel van voldoening bij aankomst in Santiago de Compostela.

¡Buen Camino!

Lees ook:

• Ben je als vrouw veilig op de camino? Camino de Santiago alleen lopen?
• Camino de Santiago Kosten 2025: Complete Budgetgids (€50/dag)
• Reisgids overnachten op de Camino de Santiago
• Met deze 10 tips kom jij Santiago gezond binnenwandelen